Kemajuan ekonomi yang diperkenalkan oleh kuasa Barat membawa kepada perubahan besar dalam aspek sosial di Tanah Melayu, Sabah, dan Sarawak. Sistem pendidikan, kesihatan, dan infrastruktur bandar berkembang dengan pesat, mencerminkan transformasi daripada masyarakat tradisional kepada masyarakat moden.
Perkembangan Pendidikan
| Wilayah | Perkembangan |
|---|---|
| Negeri-Negeri Melayu | – Sekolah vernakular Melayu ditubuhkan untuk pendidikan asas. |
| – Sekolah vernakular Cina dan Tamil memberikan pendidikan berdasarkan bahasa ibunda mereka. | |
| – Sekolah Inggeris seperti Penang Free School (1816) dan Malacca Free School (1826) memberi peluang kepada pelajar cemerlang untuk menyambung pelajaran ke peringkat lebih tinggi. | |
| Sarawak | – Sekolah misi seperti St. Thomas dan St. Mary memberikan pendidikan kepada masyarakat tempatan. |
| Sabah | – Sekolah misi Kristian seperti St. Mary di Sandakan dan Sacred Heart di Jesselton menjadi pusat utama pendidikan. |
Perkhidmatan Kesihatan
| Wilayah | Kemajuan |
|---|---|
| Negeri-Negeri Melayu | – Pembinaan hospital seperti Hospital Taiping (1880) dan Institut Penyelidikan Perubatan Kuala Lumpur (1900) meningkatkan penjagaan kesihatan. |
| Sarawak | – Pembinaan hospital pertama di Kuching oleh Dinasti Brooke (1900). |
| Sabah | – William Hood Treacher, Gabenor British, membina hospital di Jesselton, Sandakan, dan Tawau untuk meningkatkan kebajikan penduduk tempatan. |
Pembentukan Masyarakat Berbilang Kaum
| Kaum | Pekerjaan dan Kegiatan Ekonomi |
|---|---|
| Melayu | – Tinggal di kawasan kampung dan bekerja dalam sektor pertanian tradisional. |
| Cina | – Tinggal di kawasan bandar, terlibat dalam perdagangan, perlombongan, dan perusahaan kecil. |
| India | – Bekerja di ladang getah sebagai buruh dan terlibat dalam kerja-kerja berkaitan landasan kereta api. |
Perkembangan Bandar
| Wilayah | Bandar Utama |
|---|---|
| Negeri-Negeri Melayu | – Kuala Lumpur, Ipoh, dan Pulau Pinang menjadi pusat perdagangan bijih timah dan getah. |
| Sarawak | – Kuching dan Miri berkembang sebagai pusat pentadbiran dan perdagangan hasil bumi. |
| Sabah | – Jesselton (Kota Kinabalu) dan Sandakan menjadi pusat eksport kayu balak dan hasil pertanian. |
Kesimpulan
Perkembangan ekonomi akibat pentadbiran Barat bukan sahaja memacu kemajuan infrastruktur, tetapi juga membawa kepada perubahan sosial yang signifikan. Sistem pendidikan dan kesihatan diperbaiki, manakala pembentukan bandar moden mewujudkan masyarakat berbilang kaum yang hidup bersama dalam keharmonian. Namun, perubahan ini turut mewujudkan ketidakseimbangan ekonomi antara kaum dan kawasan bandar serta luar bandar.
Nota lain :
Leave a Reply