Penyerahan Sabah kepada kerajaan British pada 15 Julai 1946 menimbulkan reaksi yang pelbagai dalam kalangan rakyat tempatan. Walaupun terdapat usaha British untuk mengukuhkan kawalan dengan dasar pentadbiran baharu, penduduk Sabah, termasuk pemimpin persatuan tempatan, membantah tindakan ini kerana ia dianggap sebagai satu bentuk penjajahan. Faktor seperti dasar British yang menindas, peluang pentadbiran yang terhad, serta kepentingan sosioekonomi menjadi punca utama penentangan ini.
Dasar British dan Penentangan
British Menindas Kegiatan Berpersatuan
- Pendekatan British:
- British cuba menghalang perkembangan aktiviti persatuan tempatan.
- British bimbang persatuan akan menjadi pemangkin kepada penentangan rakyat.
- Peranan Persatuan Tempatan:
- Persatuan seperti Barisan Pemuda Sabah (BPS) dan Persatuan Kebangsaan Melayu Labuan (PKML) memainkan peranan besar dalam menyuarakan hak rakyat.
- Tokoh Utama Penentangan:
- Imam Suhaili Yaakub, Pengiran Haji Mohd Yusuf Haji Umar, dan Zakaria Gunn memimpin gerakan menolak penyerahan Sabah.
Tindakan Persatuan Tempatan
| Pertubuhan | Pemimpin | Tindakan |
|---|---|---|
| Barisan Pemuda Sabah (BPS) | Pengiran Mohd Yusuf Haji Umar | – Membantah penyerahan Sabah di Sekolah Teknikal Sandakan (STC). |
| Imam Suhaili Yaakub | – Menyerahkan bantahan kepada kerajaan British. | |
| – Menubuhkan Majlis Tertinggi Agama Islam untuk memperjuangkan hak. | ||
| Persatuan Kebangsaan Melayu Labuan (PKML) | Zakaria Gunn | – Mengadakan demonstrasi pada Julai 1946. |
| – Menyerahkan surat rasmi bantahan kepada British. |
Kepentingan Sosioekonomi Penduduk Tempatan
Peluang Pentadbiran yang Terhad
- British menghadkan penyertaan penduduk tempatan dalam pentadbiran baharu Sabah.
- Penduduk Sabah kurang diberi peluang untuk memainkan peranan dalam sistem birokrasi.
Ekonomi Rakyat Terjejas
- Penyerahan Sabah dianggap akan menguntungkan British secara ekonomi, tetapi tidak memberi pulangan setimpal kepada penduduk tempatan.
- Rakyat tempatan bimbang kehilangan hak ke atas tanah dan sumber ekonomi mereka.
Kebangkitan Nasionalisme
- Penyerahan ini membangkitkan semangat kebangsaan dalam kalangan penduduk Sabah.
- Persatuan dan pemimpin mula bergerak secara bersatu-padu untuk menuntut hak mereka.
Kesimpulan
Reaksi penduduk tempatan terhadap penyerahan Sabah kepada kerajaan British adalah satu manifestasi kebangkitan semangat nasionalisme. Walaupun British cuba menindas kegiatan berpersatuan dan mengawal pentadbiran, persatuan tempatan seperti Barisan Pemuda Sabah dan PKML muncul sebagai platform penting dalam menyuarakan bantahan. Golongan pemimpin tempatan seperti Imam Suhaili Yaakub dan Zakaria Gunn memainkan peranan besar dalam menggerakkan rakyat. Peristiwa ini menunjukkan bahawa rakyat Sabah sedar akan hak mereka dan berani menolak dasar penjajahan British yang tidak adil.
Nota lain :
Leave a Reply